Het programma omvat 2 onderdelen:
- 4a. De zorg van de gemeente voor milieu en duurzaamheid;
- 4b. De transitie naar een fossiel vrije en klimaatneutrale energievoorziening.
4a. Milieu en duurzaamheid
Anno 2024 staan we voor grote duurzaamheidsopgaven: de aarde warmt op, de biodiversiteit neemt drastisch af en de leefomgeving van mensen overal ter wereld staat onder druk. Dit is grotendeels het gevolg van menselijk gedrag en de hoeveelheid grondstoffen die we gebruiken voor producten, diensten energie en voeding – de milieudruk die daarmee gepaard gaat overschrijdt stelselmatig de grenzen van wat de aarde aankan.
Het programma Milieu & Duurzaamheid heeft zich daarom ook in de afgelopen jaren ontwikkeld van een -traditionele - sectorale bescherming van het milieu naar een meer integrale bescherming. Vanuit de traditionele milieuaspecten zoals bodem, geluid, lucht, geur, trillingen, energieverbruik, veiligheid en natuur, naar een uitgebreider en integraal advies op het gebied van “duurzaamheid”. Dit begrip is niet meer weg te denken in het programma en het gemeentelijk beleid.
Een belangrijk aspect dat steeds meer aandacht krijgt is hoe we ervoor kunnen zorgen dat ons land bij geopolitieke verschuivingen minder afhankelijk is van andere landen voor de levering van grondstoffen. Daarvoor is de omslag naar een 'circulaire economie' nodig. Hierbij gaat het erom om via het grondstoffengebruik bij te dragen aan de klimaatopgave, de biodiversiteitsopgave, het creëren van een schoon milieu en een veilige en schone leefomgeving en het bijdragen aan de leveringszekerheid van grondstoffen. In een circulaire economie zijn vrijwel alleen herbruikbare primaire, secundaire en duurzame biogrondstoffen in omloop. Producten worden binnen gesloten kringlopen geproduceerd, gedistribueerd en geconsumeerd. Zodoende wordt de waarde van grondstoffen, materialen en producten zo lang mogelijk behouden, waardoor er bijna geen afval meer is.
Een goede ontwikkeling is dat wij - steeds meer en in een eerder stadium – worden betrokken bij de verschillende plannen, gebiedsontwikkelingen en ambities. De centrale vraag daarbij is – naast advies over de bescherming tegen de milieugevolgen, ook vaak “hoe kunnen we ervoor zorgen dat dit plan duurzamer kan”? Wat zijn de juridische (on) mogelijkheden, hoe kunnen we inwoners, bedrijven en ontwikkelaars stimuleren om te kiezen voor duurzamere alternatieven, zonder dat we ze belemmeren en te veel regels opleggen? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat initiatieven “groener” kunnen? Er wordt van ons verwacht dat we samen met de verschillende vakafdelingen (groen, bouwen, beheer openbare ruimte, economie, mobiliteit, klimaatadaptatie, om er maar paar te noemen) invulling geven aan wat er nu wordt verstaan onder “duurzaam” en “circulair”. Op de verschillende terreinen gebeurt er onder de noemer van deze begrippen al heel veel. Met de vakafdelingen werken we in 2024 naar een verdere uitwerking van het op te stellen/opgestelde "duurzaamheidskader". Dit alles doen we in samenwerking met veel partijen, intern en extern. We werken nauw samen met onze verbonden partijen: de Omgevingsdienst IJsselland en Circulus. Daarnaast voeren we ook werkzaamheden uit in samenwerking met de Stichting Ulebelt, het Duurzaamheidscentrum, vrijwilligers en bedrijven.
4b. Energietransitie
Het programma omvat de transitie naar een toekomstbestendige, fossielvrije en klimaatneutrale energievoorziening in Deventer. Het gaat daarbij om een energiezuiniger gebouwde omgeving (woongebieden en bedrijventerreinen), een aardgasvrije warmtevoorziening waarbij zoveel mogelijk lokale duurzame warmtebronnen worden benut en (grootschalige) opwek van duurzame energie met zon, wind en alternatieve technieken.
Randvoorwaardelijke voor de energietransitie is een toekomstbestendige energie-infrastructuur. Daarbij gaat het om voldoende netcapaciteit, een goede netinpassing, slim koppelen van vraag en aanbod van energie en energieopslag.
In het Klimaatakkoord (mei 2019) is een stevige regierol gelegd bij de gemeente om de landelijke doelstelling van 55% CO2-reductie in 2030 te realiseren. De Energievisie Deventer (vastgesteld maart 2024), de Transitievisie Warmte (vastgesteld mei 2023) en de Regionale Energiestrategie (vastgesteld juli 2021) beschrijven de doelstellingen en de strategie voor de energietransitie in Deventer.
Soort wijziging
Status
Doelstelling - A: Doorgaande verbetering duurzaamheid en het verminderen van milieugevolgen - Sustainable Development Goal 11: duurzame steden
Doorgaande verbetering van duurzaamheid in de hele gemeente. Duurzaamheid speelt op allerlei terreinen; bij groen- en waterstructuren, bouwen, mobiliteit, binnen de maak- en kenniseconomie, bedrijventerreinen, binnen droge en natte ecologische verbindingszones.
Relatie met strategisch doel
Levendig Deventer
Een leefbaar en fijn Deventer vraagt om inzet van ons allemaal. We maken daarbij proactieve, realistische stappen in 2023 om de klimaatdoelen te halen en waar mogelijk te versnellen. Bij de energietransitie zetten we in op een zorgvuldige dialoog en participatie met de samenleving over zowel de korte als de langere termijn. We investeren in een leefbare en schone omgeving en doen dat in gesprek met inwoners. We vragen hen input om mee te denken over de oplossingen.
Prestaties
Toelichting
Toelichting
Doelstelling - A: Gezonde leefbare toekomstbestendige stad - Sustainable Development Goal 9: duurzame industrie
Het doel van de huidige milieuregelgeving is het terugdringen van de milieugevolgen, met name op de aspecten geluid, luchtkwaliteit, geuroverlast, bodemverontreinigng en energiegebruik. Vaak is deze bescherming nog sectoraal, maar we werken naar een steeds meer integrale bescherming, die vanaf 1 januari 2024 wettelijk is vastgelegd in de nieuwe Omgevingswet. Het begrip omgevingswaarde speelt een belangrijke rol in de Omgevingswet, die doorvertaald moeten worden in de Omgevingsvisie. Vooruitlopen hierop brengen we beleid en waarden in kaart. Door de integraliteit gaat het om het afwegen van alle belangen en waarden die in de fysieke leefomgeving een rol spelen, het gaat over de wijze waarop we al die belangen laten meewegen in het proces. Het gaat over duurzame, ecologische, ruimtelijke, economische, sociale, financiële, klimaat, of energietransitie belangen. Hoe zorgen we er met elkaar voor dat al deze – tegenstrijdige - belangen voldoende tot zijn recht komen. En hoe zorgen we ervoor dat we hierin initiatieven van bewoners en bedrijven voldoende kunnen ondersteunen.
Relatie met strategisch doel
Levendig Deventer
Een leefbaar en fijn Deventer vraagt om inzet van ons allemaal. We maken daarbij proactieve, realistische stappen in 2023 om de klimaatdoelen te halen en waar mogelijk te versnellen. Bij de energietransitie zetten we in op een zorgvuldige dialoog en participatie met de samenleving over zowel de korte als de langere termijn. We investeren in een leefbare en schone omgeving en doen dat in gesprek met inwoners. We vragen hen input om mee te denken over de oplossingen.
Prestaties
Toelichting
Toelichting
Doelstelling - A: Zorgvuldig omgaan met grondstoffen, circulariteit bevorderen - Sustainable Development Goal 12: verantwoorde consumptie
Er is steeds meer noodzaak aanwezig om zorgvuldiger om te gaan met grondstoffen. Veel grondstoffen zijn kostbaar en – uiteindelijk – schaars. De gestelde doelstellingen zijn om 50% circulair te zijn in 2030 en om volledig (100%) circulair te zijn in 2050. We dienen de transitie naar een circulaire samenleving te versnellen. Het gaat om het op- en ombouwen naar een circulaire economie.
Relatie met strategisch doel
Levendig Deventer
Een leefbaar en fijn Deventer vraagt om inzet van ons allemaal. We maken daarbij proactieve, realistische stappen in 2023 om de klimaatdoelen te halen en waar mogelijk te versnellen. Bij de energietransitie zetten we in op een zorgvuldige dialoog en participatie met de samenleving over zowel de korte als de langere termijn. We investeren in een leefbare en schone omgeving en doen dat in gesprek met inwoners. We vragen hen input om mee te denken over de oplossingen.
Prestaties
Doelstelling - A: Biodiversiteit en ecologie - Sustainable Development Goal 15: leven op het land
De maatschappelijke roep om het behoud en herstel van biodiversiteit groeit. De inwoners van gemeente Deventer verwachten dat hier meer aandacht aangegeven wordt. Dit maakt dat het nodig is om de waardevolle gebieden goed in kaart te hebben en te beheren. Daarbij dient een beleidskader en waarden vastgesteld te worden voor gezonde ecosystemen en biodiversiteit. Er is een steeds grotere vraag naar de inzet van de functie van de stadsecoloog, hiervoor is de formatieruimte in 2023 uitgebreid met een 2e ecoloog.
Relatie met strategisch doel
Prestaties
Toelichting
Toelichting
Doelstelling - B: Informeren en samenwerken met bewoners en bedrijven/organisaties
Informeren van en samenwerken met bewoners en bedrijven/organisaties bij het vormgeven en invullen van de energietransitie in Deventer. Dit draagt bij aan een gevoelde gezamenlijke verantwoordelijkheid en goede democratische besluitvorming ten aanzien van de energietransitie.
Relatie met strategisch doel
Levendig Deventer
Een leefbaar en fijn Deventer vraagt om inzet van ons allemaal. We maken daarbij proactieve, realistische stappen in 2023 om de klimaatdoelen te halen en waar mogelijk te versnellen. Bij de energietransitie zetten we in op een zorgvuldige dialoog en participatie met de samenleving over zowel de korte als de langere termijn. We investeren in een leefbare en schone omgeving en doen dat in gesprek met inwoners. We vragen hen input om mee te denken over de oplossingen.
Prestaties
Doelstelling - B: Bewoners helpen hun woning te verduurzamen
Bewoners helpen hun woning te verduurzamen: besparen gebruik (fossiele) energie, duurzaam verwarmen, zelf energie opwekken. De betaalbaarheid van de energierekening/woonlasten is belangrijk aandachtpunt. Dit draagt bij aan de CO2-reductie doelstellingen en een toekomstbestendige betaalbare energievoorziening.
Relatie met strategisch doel
Levendig Deventer
Een leefbaar en fijn Deventer vraagt om inzet van ons allemaal. We maken daarbij proactieve, realistische stappen in 2023 om de klimaatdoelen te halen en waar mogelijk te versnellen. Bij de energietransitie zetten we in op een zorgvuldige dialoog en participatie met de samenleving over zowel de korte als de langere termijn. We investeren in een leefbare en schone omgeving en doen dat in gesprek met inwoners. We vragen hen input om mee te denken over de oplossingen.
Prestaties
Toelichting
- inzet energiecoaches, minimaal 1000 huisbezoeken per jaar
- organiseren (buurt)gerichte collectieve (inkoop)acties
- energie klussendiensten
- ondersteuning bij aanvragen subsidies en/of financiering
- ondersteuning particuliere verhuurders
- ondersteuning van VVe's
- natuurvriendelijk isoleren (SMP)
Doelstelling - B: Energieverbruik en - voorziening bedrijventerreinen
Bedrijven helpen om hun gebouwen en bedrijfsvoering te verduurzamen: besparen gebruik (fossiele) energie, duurzaam verwarmen, zelf energie opwekken. Samenwerken tussen bedrijven voor realisatie en uitwisseling van energie is belangrijk aandachtspunt. Dit draagt bij aan de CO2-reductie doelstellingen en een toekomstbestendige betrouwbare energievoorziening voor bedrijven.
Relatie met strategisch doel
Levendig Deventer
Een leefbaar en fijn Deventer vraagt om inzet van ons allemaal. We maken daarbij proactieve, realistische stappen in 2023 om de klimaatdoelen te halen en waar mogelijk te versnellen. Bij de energietransitie zetten we in op een zorgvuldige dialoog en participatie met de samenleving over zowel de korte als de langere termijn. We investeren in een leefbare en schone omgeving en doen dat in gesprek met inwoners. We vragen hen input om mee te denken over de oplossingen.
Prestaties
Doelstelling - B: Langetermijnstrategie grootschalige opwek duurzame energie
Een langetermijnstrategie voor de grootschalige opwek van duurzame elektriciteit en alternatieve bronnen voor aardgas. Dit draagt bij aan lokale productie en gebruik van duurzame energie en daarmee aan de CO2-reductie doelstellingen.
Relatie met strategisch doel
Levendig Deventer
Een leefbaar en fijn Deventer vraagt om inzet van ons allemaal. We maken daarbij proactieve, realistische stappen in 2023 om de klimaatdoelen te halen en waar mogelijk te versnellen. Bij de energietransitie zetten we in op een zorgvuldige dialoog en participatie met de samenleving over zowel de korte als de langere termijn. We investeren in een leefbare en schone omgeving en doen dat in gesprek met inwoners. We vragen hen input om mee te denken over de oplossingen.
Prestaties
Toelichting
Toelichting
Toelichting
Doelstelling - B: Meten en monitoren
Meten en monitoren resultaten van het Energieplan, klimaatambities en de hoeveelheid bespaarde CO2-uitstoot.
Relatie met strategisch doel
Prestaties
Wijzigingen deze periode
Omschrijving | Taakveld | Soort afwijking | |
---|---|---|---|
Extra subsidie 2024 Stichting de Ulebelt | 7.4 Milieubeheer | Knelpunt bestaand beleid | |
Bij Stichting De Ulebelt is de interim-manager in 2023 aan de slag gegaan met een verbetertraject voor de organisatie en een Uitvoeringsprogramma op basis van de adviezen uit de oplegnotitie bij “De Ulebelt Toekomstvisie 2030”. Bij de subsidieaanvraag van de Ulebelt voor 2024 is zowel een sluitende begroting als een ambitiebegroting ingediend en toegelicht. De reguliere subsidie 2024 bedraagt €490.795 en is verleend. Bij de uitvoering van de ambitiebegroting is €55.000 extra subsidie benodigd om invulling te geven aan de verbeteringen in de organisatie en de ambities. dit bedrag is benodigd voor de jaren 2024, 2025 en 2026. De Ulebelt verwacht vanaf 2027 dit bedrag niet meer nodig te hebben door extra gegeneerde inkomsten. Indien deze subsidie niet wordt toegekend ziet de Ulebelt zich genoodzaakt om de ambities bij te moeten stellen en dit heeft (mogelijke) consequenties voor het personeelsbeleid. Voorgesteld wordt om €55.000 beschikbaar te stellen voor 2024 en dekking te voorzien uit de algemene middelen daar binnen het programma Milieu en Duurzaamheid geen dekking gevonden kan worden. De extra subsidie aanvraag voor de jaren 2025 en 2026 worden betrokken bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2024. Dekking: Verrekening met algemene middelen | |||
Decentralisatie uitkering bodembescherming 2023-2030 | 7.4 Milieubeheer | Knelpunt bestaand beleid | |
In 2023 hebben we aangegeven dat er structureel geen dekking is voor de apparaatskosten die betrekking hebben op de uitvoering van bodembescherming 2023-2030. Vanuit het Rijk ontvangen we (structureel) middelen ter dekking van deze apparaatskosten, maar deze is niet toereikend. Het (structurele) tekort bedraagt €111.502. In 2023 hebben we bij de tweede rapportage dekking gevonden in de vorm van een putting uit de overlopende reserve Bodem. Overschotten uit de Rijksuitkering zijn in het verleden gestort in deze reserve. Jaarlijks wordt door het programmamanagement beoordeeld of we het tekort in dat jaar kunnen dekken uit de reserve Bodem of dat we een beroep moeten doen op de Algemene Middelen. Voor 2024 vindt de dekking plaats uit de reserve Bodem. Dekking: Dekking vanuit ander programma | |||
Ontwikkelingen afvalbegroting 2024 | 7.3 Afval | Risico | |
De afvalbegroting 2024 loopt inmiddels een paar maanden. Normaal gesproken informeren we uw raad over de ontwikkelingen en prognose bij de derde kwartaalrapportage, maar wij willen u richting de afvalbegroting 2025 en bijbehorende afvalstoffenheffing 2025 alvast informeren bij de eerste kwartaalrapportage. Hierbij een overzicht van een aantal ontwikkelingen:
Dekking: Dekking (nog) niet van toepassing | |||
Meer biodiversiteit in de verstedelijkte stad | 7.4 Milieubeheer | Budgetoverheveling | |
Aan het, bij de begrotingsbehandeling 2024 aangenomen, amendement "Meer biodiversiteit in de verstedelijkte stad" wordt uitvoering gegeven door instanties als de woningcorporaties, het Duurzaamheidscentrum, de Ulebelt en wellicht nog andere te benaderen instanties om hierin te participeren. Hiernaast is er de mogelijkheid om, vanaf 2025, aan te haken bij het samenwerkingsverband RIVUS (samenwerking op het gebied van de afvalwaterketen en klimaatadaptatie). Daarin wordt gewerkt aan een brede stimuleringsregeling vanuit klimaatadaptatie, waarin naast water gerelateerde maatregelen ook vergroeningsmaatregelen worden opgenomen. Genoemde maatregelen (tegel wippen, schuttingen er uit, groen op het dak) in het amendement voor meer biodiversiteit maken onderdeel uit van deze regeling. De lokale partners worden in de loop van 2024 bij de uitvoering van deze regeling betrokken. In het najaar van 2024 zal over deze stimulerings/-subsidieregeling separaat een raadsvoorstel gedaan worden. Omdat de uitvoering van het amendement een jaar vertraagd wordt, schuiven de bij dit amendement beschikbaar gestelde middelen (voor 3 jaar) een jaar op. Voorgesteld wordt om het budget van 2024 over te hevelen naar jaar 2027. Dekking: Dekking binnen eigen programma | |||
Ontwerpwijziging begroting 2024 Omgevingsdienst IJsselland | 7.4 Milieubeheer | Risico | |
De Omgevingsdienst IJsselland (hierna ODIJ) heeft aangegeven dat zij voor 2024 hogere (incidentele) kosten verwacht door onder andere het robuuster en weerbaarder maken van de organisatie, juridische kosten naar aanleiding van de klokkenluiderszaak en hogere personele kosten door inhuur. Naar schatting liggen de kosten €900.000 hoger dan hetgeen begroot is in de primitieve begroting 2024. Dit vraagt een hogere bijdrage van alle deelnemende gemeenten. Voor de gemeente Deventer zou dit een verhoging op de huidige bijdrage zijn van €111.000. In afwachting van de definitieve jaarrekening 2023 en de besluitvorming van de voorgestelde verhoging van de begroting 2024 (door het AB en DB van ODIJ) komen we hier bij de tweede kwartaalrapportage 2024 bij u op terug. Dekking: Dekking (nog) niet van toepassing | |||
Burgerberaad | 7.4 Milieubeheer | Knelpunt bestaand beleid | |
Op 19 juli 2023 heeft de gemeenteraad het besluit genomen om een Burgerberaad te organiseren. Het thema is ‘klimaat’ geworden en daarom heet dit Burgerberaad ‘Klimaatraad’. In 2023 zijn alle voorbereidingen gedaan en zijn er 124 deelnemers geselecteerd. Op 10 februari 2024 is de Klimaatraad van start gegaan met de eerste van vijf bijeenkomsten tot aan de zomer van 2024. Eind juni zal zij haar advies uitbrengen aan de gemeenteraad van Deventer. In de begroting 2023 is hiervoor een bedrag ter beschikking gesteld van €150.000, verdeeld over 2023, 2024 en 2025. Verwacht wordt dat er totaal €250.000 besteed gaat worden. In 2025 zullen er geen uitgaven meer zijn. Het voorstel is derhalve om via de reserve overlopende uitgaven een storting in 2025 in de reserve te laten plaatsvinden en een putting in 2024. Per saldo betekent dit aan lasten €100.000 dekking algemene middelen. Dekking: Verrekening met algemene middelen | |||
Deventer Isolatieprogramma | 7.4 Milieubeheer | Overige afwijking | |
Deventer heeft subsidie ontvangen uit het Nationaal Isolatie Programma, bedoeld voor slecht geïsoleerde woningen met een WOZ waarde onder de €340.000. Middelen zijn inzetbaar voor 2024-2026. Hiertoe is een langjarig Deventer Isolatie Programma voor woningeigenaren opgesteld. De voorbereiding hiervoor is gedaan in 2023, de regeling is vanaf 1 januari 2024 opengesteld. Dekking: Dekking binnen eigen programma | |||
Technische wijziging | 9.0 Meerdere | Overige afwijking | |
De cijfers in de programma’s worden ook aangepast naar aanleiding van technische wijzigingen. Zie voor nadere informatie de bijlage. Dekking: Dekking binnen eigen programma |
Exploitatie | |||||
(bedragen x€1.000) | |||||
Primitieve begroting | Begrotingswijzigingen | Begroting na wijzigingen | Wijzigingen deze periode | Begroot cumulatief | |
Lasten | 22.038 | 6.300 | 28.339 | 1.314 | 29.653 |
Baten | 16.535 | 5.000 | 21.535 | 1.159 | 22.694 |
Saldo | -5.504 | -1.300 | -6.804 | -155 | -6.959 |
Exploitatie: Specificaties wijzigingen deze periode (bedragen x €1.000)
Onderwerp | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |
Extra subsidie 2024 Stichting de Ulebelt | Lasten | 55 | 0 | 0 | 0 | 0 |
---|---|---|---|---|---|---|
Meer biodiversiteit in de verstedelijkte stad | Lasten | -50 | 0 | 0 | 50 | 0 |
Burgerberaad | Lasten | 150 | -50 | 0 | 0 | 0 |
Deventer Isolatieprogramma | Lasten | 746 | 746 | 746 | 0 | 0 |
Technische wijziging | Lasten | 413 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal lasten | 1.314 | 696 | 746 | 50 | 0 | |
Deventer Isolatieprogramma | Baten | 746 | 746 | 746 | 0 | 0 |
Technische wijziging | Baten | 413 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal baten | 1.159 | 746 | 746 | 0 | 0 | |
Saldo | -155 | 50 | 0 | -50 | 0 |
Reserves | |||||
(bedragen x€1.000) | |||||
Primitieve begroting | Begrotingswijzigingen | Begroting na wijzigingen | Wijzigingen deze periode | Begroot cumulatief | |
Storting | 22 | 0 | 22 | 50 | 72 |
Putting | 1.384 | 1.210 | 2.595 | 162 | 2.756 |
Saldo | 1.362 | 1.210 | 2.572 | 112 | 2.684 |
Exploitatie (bedragen x €1.000) | |||||
Programma | Besloten via | Lasten | Baten | Saldo | Document |
---|---|---|---|---|---|
Milieu en duurzaamheid | Meerjarenbegroting 2024-2027 | 22.038 | 16.535 | -5.503 | |
3e kwartaalrapportage 2023 | 3.650 | 3.300 | -350 | ||
4e kwartaalrapportage 2023 | 2.650 | 1.700 | -950 | ||
Totaal programma | 28.338 | 21.535 | -6.803 | ||
Reserves (bedragen x €1.000) | |||||
Programma | Besloten via | Lasten | Baten | Saldo | Document |
Milieu en duurzaamheid | Meerjarenbegroting 2024-2027 | 22 | 1.384 | 1.362 | |
3e kwartaalrapportage 2023 | 0 | 260 | 260 | ||
4e kwartaalrapportage 2023 | 0 | 950 | 950 | ||
Totaal programma | 22 | 2.594 | 2.572 |
1e kwartaal
Naam | Taakveld | Voortgang | Stand van zaken | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Slim Warmtenet | 7.4 Milieubeheer | Behoeft aandacht | Zie voor een verdere toelichting de leidraad grote projecten waar Slim Warmtenet Zandweerd is opgenomen. | |||